Dieta dr. Ornisha powstała w latach 70-tych ubiegłego wieku. Jej nazwa pochodzi od nazwiska amerykańskiego kardiologa Deana Ornisha. Jest stosowana w celu prewencji oraz leczenia chorób sercowo-naczyniowych. Ornish stworzył program intensywnej rehabilitacji kardiologicznej, który zakładał znaczącą zmianę stylu życia pacjenta. Założenia swojej diety opisał w książce „Eat More, Weigh Less” (Jedz więcej, waż mniej). Interwencja polega na zwiększeniu aktywności fizycznej osoby chorej, korzystaniu z technik relaksacyjnych pozwalających radzić sobie ze stresem oraz stosowaniu niskotłuszczowej, bogatej w błonnik diety wegetariańskiej.  Co ważne, założenia diety nie obejmują żadnych restrykcji ilościowych w stosunku do dozwolonych produktów. Pacjent może jeść nielimitowaną ilość warzyw, owoców, zbóż oraz roślin strączkowych, aż do momentu nasycenia. Nie ma konieczności liczenia kalorii. Do produktów szczególnie zalecanych zalicza się te bogate we flawonoidy, sulforafan czy likopen. 

W diecie dr. Ornisha obowiązuje podział produktów na 5 podstawowych grup.

• Grupa 1

• Produkty najzdrowsze, przede wszystkim sezonowe i miejscowe.
• Wykluczenie długiego transportu pozwala na ograniczenie obniżenia jakości zdrowotnej produktów.
• Zaliczamy do niej: owoce, warzywa, nasiona roślin strączkowych, pełne ziarna zbóż, produkty sojowe, białko jaja, beztłuszczowe produkty mleczne.

• Grupa 2

• Produkty roślinne w wyższej zawartości tłuszczów.
• Zaliczamy do niej: orzechy, nasiona, awokado, oleje roślinne, warzywa w puszkach, odtłuszczone produkty mleczne, bezkofeinowe napoje.

• Grupa 3

• Produkty zawierające rafinowane węglowodany i oleje oraz nasycone kwasy tłuszczowe.
• Zaliczamy do niej: węglowodany rafinowane, słodycze w umiarkowanej ilości, niskotłuszczowe produkty mleczne (2%), oleje z niekorzystnym stosunkiem kwasów tłuszczowych, margaryny miękkie, owoce morza, niektóre ryby m.in. tuńczyk, dorsz, śledź, łosoś.

• Grupa 4

• Produkty, które nie powinny znajdować się w codziennym jadłospisie.
• Zaliczamy do nich: pełnotłuste produkty mleczne, majonez, margaryna, ciasta, ciastka, placki, ryby, drób.

• Grupa 5

• Produkty, które należy całkowicie wykluczyć z codziennego jadłospisu.
• Zaliczamy do niej: żółtko jaj, masło, smażony drób, smażone ryby, czerwone mięso, podroby, śmietanę.

Wdrażając w życie dietę dr. Ornisha należy korzystać z produktów należących do grup od 1 do 3, a wykluczyć lub ograniczyć do minimum te z grupy 4 i 5. Codzienne zapotrzebowanie kaloryczne powinno być pokrywane w 70-75% przez węglowodany, w 15-20% przez białko oraz w 10% przez tłuszcz. Nasycone kwasy tłuszczowe powinny stanowić mniej niż 1% dziennej podaży energii. Oprócz zaleceń dotyczących wyboru produktów spożywczych dr Ornish zaleca również aktywność fizyczną opartą na ćwiczeniach cardio (wytrzymałościowych).  Treningi powinny trwać około 30 minut, jeżeli odbywają się codziennie, lub około godziny, jeżeli odbywają się 3 razy w tygodniu. 

Dieta dr. Ornisha prowadzi do zmniejszenia stężenia cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL, stopniowej utraty masy ciała, unormalizowania ciśnienia tętniczego krwi oraz ograniczenia dawek leków przyjmowanych w przebiegu chorób cywilizacyjnych takich jak cukrzyca, nadciśnienie czy dyslipidemia.

Dieta dr. Ornisha opiera się na naturalnych produktach sezonowych oraz pochodzących z lokalnych upraw. Dzięki wysokiej zawartości warzyw i owoców dostarcza znacznych liości witamin i składników mineralnych oraz fitozwiązków o działaniu antyoksydacyjnym. Produkty roślinne stanowią bogate źródło błonnika pokarmowego, dzięki czemu dają uczucie sytości oraz usprawniają pracę przewodu pokarmowego.

Dieta Orhnisa jest trudna w zastosowaniu ze względu na duże ograniczenie dozwolonych produktów oraz monotonię. Eliminacja z diety olejów roślinnych oraz ryb ogranicza dostęp do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, które odgrywają bardzo ważną rolę w profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego. Ponadto dozwolone w diecie Ornisha produkty wysoko przetworzone są bogatym źródłem cukrów prostych, które mogą prowadzić do wzrostu poziomu trójglicerydów w surowicy krwi. Osoby stosujące dietę Ornisha powinny zwracać uwagę na odpowiednią podaż składników mineralnych i witamin, których niedobory mogą rozwinąć się w wyniku braku w diecie produktów pochodzenia zwierzęcego m.in. żelaza, wapnia, witaminy D czy cynku.