Dieta w kamicy nerkowej
Opis diety

Ogólne zalecenia żywieniowe obejmują:

  • codzienne przyjmowanie przynajmniej 2 litrów płynów (nawet 4-5 litrów), zalecana woda mineralna o małej zawartości składników mineralnych (Jan, Marysieńka), woda przegotowana, napary lub odwary ziołowe, słaba herbata
  • płyny należy podawać także przed snem
  • racjonalna dieta
  • ograniczenie spożycia soli oraz produktów z jej dodatkiem (kiszonki, konserwy, koncentraty, przyprawy z glutaminianem sodu, zupy i sosy w proszku, rosoły w kostce)
  • nie zaleca się spożycia kawy, herbaty, alkoholu
  • nie jest wskazane stosowanie ostrych przypraw
  • zwiększenie aktywności fizycznej.
Postępowanie dietetyczne

Zalecenia dietetyczne w kamicy szczawianowej
W kamicy szczawianowej obowiązują zalecenia ogólne opisane powyżej, poza tym należy zwrócić uwagę, aby:

  • unikać produktów żywnościowych bogatych w szczawiany -  szpinaku, szczawiu, buraków, botwiny, rabarbaru, śliwek, borówek,  agrestu, winogron, rodzynek, kawy i herbaty, kakao, czekolady.
  • ograniczyć podaż cukrów prostych
  • zwiększyć ilość błonnika pokarmowego.

Zalecenia dietetyczne w kamicy moczanowej
W kamicy moczanowej obowiązują również zalecenia ogólne opisane powyżej, poza tym warto pamiętać, że postępowanie i lecznicze i profilaktyczne ma tu na celu zwiększenie odczynu pH moczu do wartości 6,6-7, ponieważ wraz ze wzrostem pH następuje rozpuszczalność moczanów. Zaleca się:

  • dietę mleczno – jarską
  • zwiększyć ilość warzyw w diecie
  • ograniczyć spożycie mięsa do 150 g / dobę, podawać w postaci gotowanej
  • ograniczyć spożycie białka do 60 g / dobę
  • ograniczyć ilość produktów zawierających puryny, ulegających przemianie w organizmie do kwasu moczowego, między innymi.: ryb – śledzi, sardynek, szprotek, galatów mięsnych, sosów i wywarów mięsnych, roślin strączkowych, orzechów.

Zalecenia dietetyczne w kamicy fosforanowej
W kamicy fosforanowej w składzie złogów występuje fosforan wapnia lub fosforan amonowo – magnezowy (struwit).  Fosforan wapnia wytrąca się w wysokim pH, a jego rozpuszczanie następuje w niskim pH, natomiast struwit pojawia się przy słabym zakwaszeniu moczu. Kamica fosforanowa ma związek z utrzymującym się stanem zapalnym w obrębie dróg moczowych. W kamicy fosforanowej obowiązują zalecenia ogólne opisane powyżej, poza tym należy zwrócić uwagę, aby:

  • zwiększyć spożycie białka do 90 g na dobę (1 g/ kg n.m.c./dobę), aby w moczu pH miało wartość w granicach 6
  • ograniczyć produkty zawierające wapń w kamicy wapniowej (zmniejszyć podaż mleka i jego przetworów)
  • w przypadku kamicy struwitowej może być koniecznie wprowadzenie leków, które zakwaszą mocz (po konsultacji z lekarzem).

Zalecenia dietetyczne w kamicy cystynowej
W kamicy cystynowej w składzie złogów występuje aminokwas cystyna, której wchłanianie w drogach moczowych ulega zaburzeniom Cystyna rozpuszcza się dobrze w wysokim pH, dlatego w postepowaniu z tego rodzaju kamicą bardzo ważna jest alkalizacja moczu. W zaleceniach żywieniowych powinno się uwzględnić:

  • zmniejszoną podaż cystyny i produktów ulegających przemianie do cystyny (np.: metioniny) w diecie: ograniczenie spożycia jaj, pszenicy, soi, mięsa i przetworów, ryb
  • ograniczoną ilość soli do 3 g na dobę
  • zalecać picie płynów obojętnych lub alkalizujących: woda, herbaty owocowe, soki cytrusowe, mleko i jego przetwory
  • uwaga! ważna jest objętość i częstotliwość przyjmowania płynów – 150 ml na godzinę.
Przykładowy jadłopis

KAMICA UKŁADU MOCZOWEGO – dieta w kamicy szczawianowo-wapniowej 2000 kcal


I śniadanie:      500 kcal (25% energii)
II śniadanie:     200 kcal (10% energii)
Obiad:             600 kcal (30% energii)
Podwieczorek: 300 kcal  (15% energii)
Kolacja:           400 kcal  (20% energii)

Skład jadłospisu:
Śniadanie
Chleb żytni z masłem i dżemem

  • chleb żytni pełnoziarnisty 80 g
  • masło ekstra 20 g
  • dżem morelowy, niskosłodzony 50 g
  • jogurt truskawkowy, 1,5% tłuszczu 150 g
  • kawa zbożowa 250 ml z mlekiem 1,5 % tłuszczu  30 g
  • woda mineralna 250 ml

Drugie śniadanie
Sałatka owocowa

  • banan 125 g
  • brzoskwinia 85 g
  • pomarańcza 100 g
  • jogurt naturalny, 2% tłuszczu 20 g
  • słaba herbata z cytryną 300 ml

    
Obiad
Zupa ogórkowa 250 g
Makaron z kurczakiem i brokułem

  • brokuły 200 g
  • makaron żytni świderki 50 g
  • mięso z piersi kurczaka, bez skóry 50 g
  • przyprawy ziołowe, oregano
  • olej rzepakowy uniwersalny 10 g
  • ser Gouda 25 g
  • jogurt naturalny, 2% tłuszczu 40 g
  • czosnek 5 g
  • herbata ziołowa 250 ml
  • woda mineralna 250 ml

Podwieczorek
Owsianka na mleku

  • płatki owsiane 30 g
  • mleko spożywcze, 1,5 % tłuszczu 150 g
  • jabłko 50 g
  • sok grejpfrutowy 250 g

Kolacja

  • jajecznica 100 g
  • gotowana kolba kukurydzy
  • kukurydza, kolby 100 g
  • masło ekstra 10 g
  • sok z brzozy 300 ml

Przed snem
Herbata z melisy 250 ml

Zalecane zioła

W leczeniu kamic układu moczowego wykorzystywane są zioła, które wykazują działanie moczopędne, przeciwzapalne, rozkurczowe oraz bakteriobójczo na drogi moczowe. Pomagają przywrócić zachwianą równowagę metaboliczną i zapobiegają nawrotom kamicy. Stosuje się je jako mieszanki wieloskładnikowe i podaje w postaci naparów lub odwarów (herbatek). Zaleca się je stosować przez dłuższy okres.

Surowce roślinne stosowane w leczeniu kamicy nerkowej:

  • liść brzozy
  • liść borówki brusznicy
  • liść mącznicy lekarskiej
  • kwiat bzu czarnego
  • liść berberysu
  • kwiat bławatka
  • ziele oraz kwiat koniczyny czerwonej
  • ziele fiołka trójbarwnego
  • strąki fasoli
  • owoc jałowca
  • ziele nawłoci
  • ziele marzanki
  • kłącza marzanny barwierskiej
  • ziele ostrożenia warzywnego
  • ziele skrzypu
  • kłącze perzu
  • ziele owsa
  • korzeń pietruszki
  • ziele rdestu ptasiego
  • ziele połonicznika
  • kwiat robinii pseudoakacji
  • kwiat tarniny
  • kwiat wiązówki
  • korzeń wilżyny
  • ziele uczepu trójlistnego.
Rekomendacje

Bibliografia:

  1. Jarosz M. red.: Praktyczny podręcznik dietetyki 2012, www2.mz.gov.pl oraz https://www.google.pl/?gws_rd=ssl#q=jarosz+dietetyka+polzdrow
  2. Cioborowska H., Rudnicka A.: Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, PZWL 2014
  3. Grzymisławski M., Gawęcki J. red.: Żywienie człowieka zdrowego i chorego t.2, PWN 2012
  4. Ożarowski A., Jaroniewski W. : Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych 1989