Odpowiednia dieta stanowi ważną część leczenia cukrzycy głównie w celu osiągnięcia unormowania przemian metabolicznych, które ograniczają w istotny sposób powikłania cukrzycowe. Dieta powinna uwzględniać indywidualne zapotrzebowanie energetyczne zależne od wieku, rodzaju aktywności, schorzeń, przyjmowanych leków. Chorzy na cukrzycę typu 1 powinni otrzymywać zalecenia dietetyczne oraz lekarskie odpowiednie do stosowanej insulinoterapii, a w przypadku cukrzycy typu 2 dieta powinna pozwolić na utrzymanie prawidłowej masy ciała.
Złożona (wieloaspektowa) terapia cukrzycowa ma charakter indywidualny i składać się na nią powinny takie działania jak:
Węglowodany powinny pokrywać 50 do 60% zapotrzebowania kalorycznego. Zalecane źródła węglowodanów stanowią:
Tłuszcze powinny dostarczać 25 do 30% wartości energetycznej diety. Zalecane jest spożywanie nienasyconych kwasów tłuszczowych zawartych w olejach roślinnych (oliwa z oliwek, oleje roślinne, zwłaszcza nierafinowane). Nasycone kwasy tłuszczowe zawarte w produktach pochodzenia zwierzęcego (śmietana, mleko, sery, mięso) powinny stanowić maksymalnie 10% zalecanego udziału w diecie. Duża podaż tych kwasów może prowadzić do zwiększenia poziomu cholesterolu (frakcja LDL). Należy unikać w diecie margaryn pochodzenia roślinnego poddawanych procesom utwardzania.
Białka powinny zaspokajać 10 do 15% zapotrzebowania energetycznego organizmu. Źródłem białek powinny być ryby, rośliny (białko roślinne) czy chude mięso. Stosunek białka roślinnego do zwierzęcego powinien być zrównoważony. Dieta niskowęglowodanowa i jednocześnie wysokobiałkowa wpływa korzystnie na szybszą utratę masy ciała oraz wyrównanie poziomu glukozy we krwi.
Błonnik pokarmowy: spożycie błonnika nie powinno przekraczać 20-35 g na dobę. Źródłem błonnika powinny być gruboziarniste kasze, pieczywo razowe, płatki owsiane, warzywa i owoce. Zwiększenie w diecie ilości błonnika powinno wiązać się z koniecznością obniżenia dawki przyjmowanej insuliny oraz doustnych leków przeciwcukrzycowych (pochodnych sulfonylomocznika), ze względu na zmniejszenie wchłaniania i trawienia węglowodanów z przewodu pokarmowego.
Sól kuchenna: zaleca się ograniczenie przyjmowania soli do około 2 do 3 g na dobę szczególnie u osób z nadciśnieniem czy chorobami nerek.
Witaminy i sole mineralne: suplementacja witamin i soli mineralnych u osób z cukrzycą nie różni się w porównaniu z osobami zdrowymi. Osoby z nieodpowiednio skomponowaną dietą (niedobory), kobiety po menopauzie; chorzy, u których występują biegunki lub będące na diecie redukcyjnej powinny przyjmować zwiększone ilości wapnia i pierwiastków śladowych. Witaminy A, C, E maja znaczenie w profilaktyce miażdżycy czy w powikłaniach cukrzycowych działając jako przeciwutleniacze.
Alkohol jest niezalecany w diecie cukrzycowej, ponieważ sprzyja występowaniu powikłań cukrzycowych: nasila otyłość, zwiększa ryzyko wystąpienia hipoglikemii. Dopuszczalna dawka dobowa wynosi do 15 g (100ml półwytrawnego wina czy 40 ml alkoholu wysokoprocentowego).
Dieta dla osoby chorującej na CUKRZYCĘ o wartości energetycznej 1800 kcal
Węglowodany przyswajalne dostarczają 55% energii - 247,5 gramów = 25 szt wymienników węglowodanowych WW
Białko dostarcza 20% energii
Tłuszcze dostarczają 25% energii
Skład jadłospisu:
Śniadanie (452 kcal, 6 WW)
Drugie śniadanie (178 kcal, 2 WW)
Obiad (577 kcal, 8 WW)
Podwieczorek (186 kcal, 3WW)
Kolacja (376 kcal, 6 WW)