Informacje podstawowe
Dieta bogatoresztkowa czyli wysokobłonnikowa stanowi modyfikację podstawowej diety ludzi zdrowych. Celem jej stosowania jest dostarczenie do organizmu znacznych ilości błonnika pokarmowego, którego zadaniem jest pobudzenie oraz uregulowanie czynności jelit z wyłączeniem środków farmakologicznych. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje spożywanie błonnika pokarmowego w ilości 27-40 g/dobę. Dieta bogatoreszktowa w całodziennej racji pokarmowej powinna dostarczać więcej niż 40 g włókna pokarmowego.
Charakterystyka diety
Dieta bogatoresztkowa ma na celu dostarczenie do organizmu zwiększonych ilości błonnika pokarmowego – niejednorodnej substancji, w skład której wchodzą roślinne wielocukry oraz ligniny oporne na działanie enzymów trawiennych, a także β – glukany, gumy, śluzy roślinne, agar oraz woski.
Błonnik pokarmowy ze względu na rozpuszczalność w wodzie można podzielić na:
- Błonnik nierozpuszczalny w wodzie - w jego skład wchodzą celuloza, niektóre hemicelulozy, ligniny oraz skrobia oporna. Przechodzi przez przewód pokarmowy w postaci niestrawionej. Głównym źródłem błonnika nierozpuszczalnego są: produkty zbożowe z pełnego przemiału, otręby pszenne, ziarna, orzechy, warzywa kapustne, korzeniowe, kukurydza.
- Zwiększa objętość treści pokarmowej w jelicie cienkim
- Przyspiesza pasaż jelitowy oraz zwiększa masę i objętość stolca
- Poprzez mechaniczne drażnienie ścian jelita grubego wzmaga jego perystaltykę
- Wykazuje zdolność wiązania wody
- Pobudza ukrwienie jelit
- Daje uczucie sytości
- Wiąże nadmiar kwasu solnego w żołądku
- Pobudza wydzielanie śliny, która zawiera naturalne substancje bakteriobójcze
- Skraca czas kontaktu substancji kancerogennych z błoną śluzową jelita
- Błonnik rozpuszczalny w wodzie to błonnik, do którego zalicza się: pektyny, śluzy, beta-glukany, gumy. Ulega częściowemu strawieniu w jelicie grubym, stanowi pożywkę dla bakterii jelitowych. Produktami szczególnie bogatymi w błonnik rozpuszczalny są: młode warzywa, owoce - jabłka, truskawki, cytrusy, otręby owsiane, ryż brązowy, suche nasiona roślin strączkowych.
- Przyczynia się do rozluźnienia masy kałowej
- Pęcznieje w środowisku wodnym i tworzy żele zwiększające gęstość treści pokarmowej
- Zwalnia czas pasażu jelitowego – ma zastosowanie w leczeniu biegunek
- Opóźnia wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego
- Wykazuje działanie odtruwające dzięki zdolności do wiązania jonów metali ciężkich oraz toksyn bakteryjnych
- Wykazuje korzystny wpływ na gospodarkę lipidową organizmu obniżając stężenie cholesterolu całkowitego, frakcji LDL oraz trójglicerydów w surowicy krwi
W diecie bogatoresztkowej zastosowanie mają również inne produkty pobudzające perystaltykę jelit. Są to m.in.: miód, jogurt, kefir, kawa sypana, kompoty z suszonych śliwek, oliwa z oliwek, surówki ze świeżych warzyw, siemię lniane, wywary mięsne, ostre przyprawy.
W diecie bogatoresztkowej należy unikać produktów spowalniających pracę jelit. Zaliczamy do nich m.in: pieczywo z oczyszczonych ziaren zbóż, biały ryż, kaszę mannę, mąkę ziemniaczaną, kakao oraz czekoladę.
