Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Informacje podstawowe

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) należy do grupy tzw. nieswoistych chorób zapalnych jelit. Jest schorzeniem przewlekłym objawiającym się rozlanym stanem zapalnym błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy. W części przypadków może prowadzić do powstania owrzodzeń. Przyczyna tej choroby nie jest znana. Najczęściej przebiega w postaci ostrych rzutów trwających od kilku tygodni do kilku miesięcy, które przerywane są długotrwałymi okresami remisji. Do rozpoznania choroby dochodzi najczęściej wśród osób pomiędzy 20 a 40 rokiem życia.

Główne objawy WZJG:

• Biegunka z obecnością krwi w kale
• Wzrost temperatury ciała
• Osłabienie
• Niezbyt nasilone bóle brzucha
• Niezamierzona utrata masy ciała
• Niedobory pokarmowe m.in. niedokrwistość, niedobory białka
• Zmniejszenie stężenia albumin w osoczu  

Przyczyny

Przyczyny choroby nie są znane. W rozwoju WZJG najprawdopodobniej bierze udział wiele różnych czynników, takich jak: czynniki genetyczne, zaburzenia flory bakteryjnej jelit, zwiększona aktywność układu immunologicznego.

Rozpoznanie

Rozpoznania wrzodziejącego zapalenia jelita grubego dokonuje się za pomocą:

• Endoskopii jelita grubego – błona śluzowa jest zaczerwieniona, krucha, łatwo krwawi przy dotyku, dochodzi do zatarcia siatki naczyń, w ciężkich przypadkach występują liczne owrzodzenia oraz pseudopolipy
• Badania histopatologicznego wycinków pobranych z błony śluzowej jelita grubego – w blaszce właściwej błony śluzowej obserwuje się zwiększoną liczbę limfocytów i plazmocytów, nacieki granulocytowe, ropnie krypt jelitowych i inne 

Powikłania

Powikłania jelitowe:

• Polipowatość zapalna – świadczy o ciężkim uszkodzeniu błony śluzowej
• Ostre rozdęcie okrężnicy – objawia się bólami i wzdęciami brzucha, wysoką gorączką, tachykardią, wzmożonym napięciem i bolesnością uciskową powłok brzusznych, jest to powikłanie bardzo niebezpieczne i potencjalnie śmiertelne
• Rak jelita grubego – czynnikami ryzyka rozwoju raka jest długi czas trwania WZJG, rozległe zajęcie jelita grubego przez stan zapalny i początek choroby w dzieciństwie

Powikłania pozajelitowe:

• Osteopenia i osteoporoza
• Stłuszczenie wątroby
• Zapalenie dużych stawów
• Zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych
• Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
• Rumień guzowaty
• Zgorzelinowe zapalenie skóry
• Zapalenie spojówek
• Zapalenie tęczówki
• Zakrzepica żylna
• Zatorowość 

Leczenie

• Sposób leczenia WZJG zależy od stopnia zaostrzenia choroby
• Wśród chorych z lekkim rzutem WZJG, gdzie zmiany ograniczone są do końcowego odcinka jelita grubego nie obowiązują ograniczenia w normalnym trybie życia czy też szczególna dieta, chorym podawane są środki farmakologiczne
• Wśród chorych z średniociężkim rzutem WZJG dochodzi do zajęcia większego odcinka jelita grubego, leczenie najczęściej odbywa się w szpitalu, chorym zaleca się dietę ubogą w błonnik pokarmowy, bogatokaloryczną i bogatobiałkową, niekiedy konieczna jest również eliminacja produktów mlecznych z diety, chorzy również otrzymują preparaty farmakologiczne
• Ciężkie rzuty WZJG wymagają hospitalizacji, leczenia farmakologicznego, a niekiedy również żywienia pozajelitowego 

Zapobieganie

Przyczyny nawrotów ostrych rzutów choroby:

• Stresy psychiczne
• Zmiany w sposobie odżywiania
• Leki przeciwbólowe – przede wszystkim niesteroidowe leki przeciwzapalne
• Zakażenia pokarmowe
• Infekcje innych narządów leczone antybiotykami 

Informacje dodatkowe

• Wśród kobiet ciężarnych, które w momencie zajścia w ciążę miały aktywne zapalenie jelita grubego wzrasta ryzyko poronienia