Trądzik pospolity

Informacje podstawowe

Trądzik pospolity (Acne vulgaris) jest jedną z najstarszych oraz najczęściej występujących chorób skóry. Cierpieli na nią mieszkańcy starożytnego Rzymu, Egiptu czy Grecji. Jest to schorzenie przewlekłe o podłożu wieloczynnikowym. Jedna z definicji trądziku pospolitego mówi, iż jest to choroba skóry, w przebiegu której występuje przerost i nadmierna aktywność gruczołów łojowych, co związane jest m.in. z zaburzeniami równowagi hormonalnej organizmu. Choroba zazwyczaj rozwija się w wieku młodzieńczym, ale może również występować u osób dorosłych.

Do charakterystycznych zmian skórnych występujących w przebiegu trądziku zalicza się zaskórniki (otwarte i zamknięte) grudki oraz krosty. Pojawiają się one w obrębie mieszków włosowych, przeważnie na skórze twarzy (99%), pleców, ramion, klatki piersiowej czy pośladków. 

Przyczyny

Przyczyn rozwoju trądziku pospolitego może być wiele. Do najważniejszych z nich zalicza się łojotok, obecność flory bakteryjnej oraz nadmierne rogowacenie naskórka w obrębie ujść mieszków włosowych. Łojotok określa się, jako nadmierne wytwarzanie, a następnie wydalanie łoju przez gruczoły łojowe. Zrogowaciały naskórek oraz łój gromadzą się w obrębie kanału wydzielniczego tworząc czop blokujący ujście mieszka włosowego. W skutek, czego dochodzi do powstania zaskórników o charakterze niezapalanym, które w miarę rozwoju choroby przekształcają się w wykwity zapalne w postaci kort, grudek oraz torbieli. Kolejnym bardzo ważnym czynnikiem w rozwoju trądziku zwyczajnego jest flora bakteryjna zasiedlająca powierzchnię skóry. Za najważniejszą bakterię biorącą udział w powstaniu zmian trądzikowych uważa się Propionibacterium acnes (P. acnes). Te gram-dodatnie bakterie beztlenowe wykazują aktywność lipolityczną tzn. rozkładają trójglicerydy zawarte w łoju w wyniku, czego powstają kwasy tłuszczowe mające właściwości drażniące oraz nasilające stan zapalny w obrębie zmian trądzikowych.

Czynniki ryzyka

Czynniki mające wpływ na rozwój trądziku pospolitego nie są do końca zdefiniowane. Wskazuje się na uwarunkowania genetyczne, stres, insulinooporność, narażenie na drażniące czynniki chemiczne oraz niektóre leki np. sterydy oraz leki wydzielane prze gruczoły łojowe, np. witamina B12, jod, barbiturany. 

Leczenie

Leczenie trądziku ma na celu likwidację lub złagodzenie objawów choroby oraz zapobieganie powstawaniu trwałych blizn. W zależności od przebiegu schorzenia stosuje się leczenie miejscowe w stosunku do zmian łagodnych i umiarkowanych lub leczenie ogólne w ciężkich postaciach trądziku.

  • W leczeniu miejscowym wykorzystuje się preparaty przeciwbakteryjne, antybiotyki, środki powodujące złuszczanie się naskórka oraz miejscowo działające analogi retinolu.
  • W leczeniu ogólnym stosuje się leczenie doustne antybiotykami lub analogami retinolu
  • Najczęściej wśród kobiet stosuje się również terapię hormonalną, w której wykorzystywane są preparaty pozbawione aktywności androgenowej lub połączenie estrogenów z pochodnymi progesteronu 

Informacje dodatkowe

  • W przebiegu choroby bardzo ważna jest odpowiednia pielęgnacja skóry
  • Zaleca się stosowanie kosmetyków przeznaczonych do cery tłustej lub trądzikowej w postaci żeli i/lub lekkiej emulsji
  • Preparaty te pomagają likwidować nadmiar wydzielanego łoju, nie zatykają porów oraz mają właściwości przeciwzapalne
  • Jeżeli skóra ulega przesuszeniu wskazane są kosmetyki nawilżające bez zawartości tłuszczu
  • W skład kosmetyków przeznaczonych do cery trądzikowej powinny wchodzić związki o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym, ściągającym, matującym, łagodzącym, kojącym oraz nawilżającym, do czynników o takim działaniu można zaliczyć m.in.:
  • Cynk – działa wysuszająco, ściągająco, absorbuje nadmiar sebum, przyspiesza gojenie się skóry
  • Czarne błoto – działa przeciwzapalnie, wysuszająco, odkażająco, ściągająco i przeciwzapalnie
  • Siarka – działa oczyszczająco, wysuszająco, reguluje pracę gruczołów łojowych, zmniejsza wydzielanie sebum, matuje skórę
  • Fiołek trójbarwny – działa łagodząco i ściągająco

Olejek z drzewa herbacianego – wpływa na patogenne szczepy bakterii, normalizuje pracę gruczołów łojowych, dezynfekuje, a przy tym nie powoduje nadmiernego wysuszenia oraz podrażnień