Jod

Rola w organizmie

Jod  bierze bezpośredni udział w syntezie oraz metabolizmie hormonów tarczycowych: tyroksyny (T4) oraz trójjodotyroniny (T3). Hormony te mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie mózgu i przysadki mózgowej, układu nerwowego, nerek, serca oraz mięśni. Są niezbędne w procesach oddychania na poziomie komórek oraz produkcji energii. Biorą udział w wielu procesach metabolicznych.

Nadmiar

Nadmiar jodu w organizmie może wynikać z nadmiernej podaży jodu w diecie, szczególnie ryb, skorupiaków oraz jodowanej soli kuchennej lub stosowania suplementów zawierających jod. Zatrucia są jednak bardzo rzadkie i występują po wysokich dawkach jodu (gramy).


Nadmiar jodu prowadzi do nadczynności tarczycy, której objawami są:

  • nerwowość
  • przyspieszony metabolizm - biegunki, chudnięcie
  • zaburzenia rytmu serca (tachykardia).

Zatrucie ostre jodem przebiega z zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego (bóle brzucha, biegunka, wymioty, nudności), utratą białka drogą nerkową oraz zaburzeniami pracy mięśnia sercowego.

Niedobór

Niedobór jodu powoduje wiele zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu, nazywany jest zaburzeniami z niedoboru jodu (IDD, Iodine Deficiency Disorders). Prowadzi do:

  • niedoczynności tarczycy, powiększenia tarczycy oraz powstawania wola
  • niedobory jodu u kobiet w ciąży powodują trwałe uszkodzenia mózgu u płodu
  • niedobory jodu u dzieci są przyczynami niedoczynności tarczycy i związanym z nią opóźnieniem rozwoju intelektualnego i fizycznego
  • obniżenia odporności
  • może przyczyniać się do występowania nowotworów żołądka.

Informacje dodatkowe

Najbogatsze źródła jodu stanowią:

  • skorupiaki
  • ryby: halibut, dorsz, śledź,
  • mleko i jego przetwory.

Podsumowanie

Średnie zapotrzebowanie na jod u dzieci od 10 r.ż oraz osób dorosłych wynosi 75 - 95 µg na dobę. Zwiększone zapotrzebowanie ma miejsce kobiet w ciąży (160 µg/d) oraz karmiących (210 µg/d).

Polecamy

Bibliografia:

  • Jarosz M., Bułhak - Jachymczyk B. (red.): Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. PZWL 2014
  • www. ods.od.nih.gov