Na opakowaniach produktów spożywczych, poza podstawowymi informacjami żywieniowymi dotyczącymi daty ważności, składu produktu oraz jego wartości odżywczej, można znaleźć różnorodne oznaczenia graficzne. Symbole umieszczane na opakowaniach mogą dotyczyć wybranych składników żywności, odnosić się do jakości i pochodzenia produktu oraz tworzyw, z których powstały opakowania. Przyjrzyjmy się bliżej najczęstszym logotypom, które mają znaczenie dla konsumentów.
SYMBOL PRZEKREŚLONEGO KŁOSA – międzynarodowy znak oznaczający 100% wyroby bezglutenowe. Zgodnie z rozporządzeniem Komisji Europejskiej (WE) nr 41/2009 oznakowanie "produkt bezglutenowy" może być stosowane do produktów, w których zawartość glutenu nie przekracza 20 mg/kg. Oznaczenie to jest szczególnie ważne dla osób cierpiących na nietolerancję glutenu – celiakię. Symbol przekreślonego kłosa został wymyślony ok. 40 lat temu przez angielskie stowarzyszenie Coeliac UK. Jest to zastrzeżony znak towarowy i jego użycie bez licencji jest prawnie niedozwolone. Prawa do znaku zostały przekazane Europejskiemu Zrzeszeniu Stowarzyszeń Osób z Celiakią (AOECS). Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej jako członek AOECS ma wyłączne prawo do udzielania licencji na używanie przekreślonego kłosa na terenie naszego kraju.
V-LABEL – europejskie oznaczenie produktów wegetariańskich. Współczesny znak "V" został stworzony przez włoskiego projektanta Bruno Nascimbena. Zaprezentowano go na kongresie European Vegetarian Union w 1985 roku. Znak jako logo stosowane na produktach spożywczych po raz pierwszy zarejestrowano w Szwajcarii w 1996 roku. Rok później "V" pojawił się w innych częściach Europy. Zanim jakikolwiek produkt otrzyma znak "V" zostaje poddany sprawdzeniu i ujawnieniu wszystkich zawierających składników. Każda, późniejsza zmiana składu musi zostać odnotowana przez odpowiednią organizację wegetariańską. O otrzymanie symbol „V” mogą starać się także restauracje.
PRODUKT KOSZERNY - Literą K lub słowem „kosher” oznaczone są wyroby produkowane zgodnie z regułami obowiązującymi w prawie żydowskim. Analogiczne do koszeru są artykuły spożywcze sklasyfikowane zgodnie z prawem Islamu jako „czyste” (tahir). Wyroby te sygnowane są wyrażeniem „halal”.
PRODUKT BEZ LAKTOZY – „przekreślona butelka mleka”. Produkt przeznaczony dla osób cierpiących na nietolerancję laktozy.
NIE ZAWIERA GMO – Jeśli zawartość składników modyfikowanych genetycznie wynosi w produkcie więcej niż 0,9%, to producent żywności w Polsce ma obowiązek o tym poinformować. Znak potwierdza, że producent poddał się dobrowolnej kontroli, w wyniku której stwierdzono brak GMO w składzie produktów. Zezwolenie na umieszczanie tego znaku na opakowaniu produktów jest regulowane przez lokalne ustawodawstwo krajów i regionów. Obecnie najpewniejszą gwarancją braku GMO w produkcie jest znak rolnictwa ekologicznego Unii Europejskiej.
PKU PRODUKT NISKOBIAŁKOWY, BEZ FENYLOALANINY – określenie pomocne dla osób chorujących na fenyloketonurię.
SYMBOL RADURA - żywność poddana promieniowaniu jonizującemu (radiacyjna metoda utrwalania żywności). Prawo dotyczące bezpieczeństwa żywności i żywienia jednoznacznie wskazuje przypadki, w których stosowanie promieniowania jest dozwolone - nie może być zagrożeniem dla zdrowia i życia człowieka, jest korzystne dla konsumentów, powinno być uzasadnione technologicznie. Napromienianie żywności może być dokonywane dopiero po uzyskaniu przez producenta żywności zgody Głównego Inspektora Sanitarnego. Zgoda jest wydawana w drodze decyzji na wniosek zainteresowanego. Szczegółowe ograniczenia zostały określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Nie wszystkie środki spożywcze mogą być poddane napromienianiu. Poza tym wyznaczono dozwolone źródła promieniowania jonizującego i określono maksymalne dopuszczalne dawki.
LOGOTYPY odnoszące się do opakowania żywności
ZIELONY PUNKT - mogą używać producenci, którzy wnieśli wkład finansowy w budowę i funkcjonowanie systemu recyklingu i odzysku odpadów. W Polsce system jest tworzony przez firmę Rekopol Organizacja Odzysku S.A.
OPAKOWANIE BIODEGRADOWALNE – znak ekologiczny przeznaczony dla opakowań, które rozkładają się podczas kompostowania i nie uwalniają szkodliwych substancji. Etykieta ekologiczna jest przyznawana przez DIN CERTCO (Niemiecki Instutut Standaryzacji).
RECYKLING - znak ekologiczny przeznaczony dla opakowań, które nadają się do ponownego przetworzenia i wyprodukowania z odzyskanych surowców innego, podobnego produktu (aluminium - puszki, tworzywa sztuczne - pojemniki, butelki, papier - torby, tektury do pakowania, wypełniacze do pudełek). Wewnątrz pętli może znajdować się liczba informująca jaki procent użytych do produkcji materiałów pochodził z recyklingu. Czasem także podaje się nazwę materiału, z którego wytworzono dany produkt ekologiczny.