Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

Informacje podstawowe

Choroba wrzodowa jest jednostką chorobową, w której w wyniku działania drażniących czynników, kwasu solnego i pepsyny, dochodzi do zmian i ubytków błony śluzowej żołądka oraz dwunastnicy. Choroba wrzodowa dwunastnicy występuje częściej niż choroba wrzodowa żołądka. Powstające zmiany mają charakter owrzodzeń i/lub nadżerek. Wrzody mają tendencję do nawracania oraz do powstawania w tych samych miejscach. Nawroty mogą występować  różną częstością, po okresie objawowym trwającym kilka tygodni, następują okresy bez objawów utrzymujące się do kilku tygodni lub miesięcy. Za przyczynę powstawania choroby wrzodowej uznaje się zakażenie Helicobacter pylori (90 – 98% przypadków). Jednak na rozwinięcie się tej choroby mają wpływ inne ważne czynniki. Chorobę wrzodową rozpoznaje się na podstawie objawów klinicznych oraz gastroskopii. Leczenie  opiera się na farmakoterapii oraz odpowiednim postępowaniu dietetycznym.

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka związane z występowaniem choroby wrzodowej

  • predyspozycje genetyczne
  • wiek – ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem
  • czynniki środowiskowe – palenie tytoniu, nadmiar soli kuchennej w diecie, mała podaż owoców i warzyw w diecie (antyoksydantów np. witaminy C, E i β-karotenu)
  • stosowane leki prowadzące do uszkodzenia błony śluzowej – np. niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, aspiryna, naproksen), sterydy
  • choroby – nowotwór żołądka, choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół Zollingera- Ellisona.

Powikłania

Do najważniejszych powikłań choroby wrzodowej należy zaliczyć:

  • pęknięcie wrzodu
  • krwotok, mogący prowadzić do zgonu
  • nowotwór żołądka
  • zwężenie odźwiernika.

Postępowanie farmakologiczne

Farmakoterapia choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy polega przede wszystkim na eradykacji (zniszczeniu) bakterii Helicobacter pylori. Wykorzystuje się w niej antybiotyki oraz leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego. Terapia trwa od 10 do 14 dni.

Ważnym elementem w leczeniu choroby wrzodowej jest stosowanie preparatów o działaniu powlekająco - ochronnym na śluzówkę przewodu pokarmowego oraz zobojętniającym kwaśną treść kwasu solnego. 

Postępowanie niefarmakologiczne

Postępowanie niefarmakologiczne w chorobie wrzodowej obejmuje przede wszystkim odpowiednio dopasowaną i zbilansowaną dietę oraz zmniejszenie narażenia na stres.

Zmiana stylu życia

W przypadku choroby wrzodowej niezmiernie ważnym postępowaniem jest zmiana stylu życia. Dotyczy ona zmiany nawyków żywieniowych oraz radzenia sobie ze stresem.

Postępowanie dietetyczne

Dieta w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy.

Dieta lekkostrawna.

Polecamy

Bibliografia:

  • Ciborowska H., Rudnicka A.: Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, PZWL 2014, wyd. IV
  • Grzymisławski M., Gawęcki J.(red.): Żywienie człowieka zdrowego i chorego, PWN 2010. wyd. II t.2