Dieta DASH (ang. Dietary Approaches to Stop Hypertension – zalecenia dietetyczne mające na celu obniżenie nadciśnienia) cechuje się niską zawartością nasyconych kwasów tłuszczowych, cholesteroli i tłuszczu ogółem, wysokim spożyciem waży i owoców, produktów zbożowych pełnoziarnisty oraz niskotłuszczowych produktów mlecznych. Dodatkowo zalecano spożywanie głównie mięsa drobiowego, ryb i orzechów. Jej skuteczność została ukazana w latach 90-tych ubiegłego wieku w badaniu klinicznym pod tą samą nazwą. Było to podstawą do stwierdzenia, iż zastosowanie odpowiedniej diety może obniżyć ciśnienie tętnicze krwi. Jadłospis skomponowany według zaleceń diety DASH obfituje w magnez, potas, białko oraz błonnik pokarmowy.
W pierwszym badaniu DASH pacjenci podzieleni zostali na trzy grupy. Dwie z nich spożywały produkty z przeciętnej diety amerykańskiej, przy czym w jednej zwiększono ilości przyjmowanych warzyw i owoców. Trzecia grupa stosowała dietę DASH. Podaż sodu w trzech grupach była zbliżona i wynosiła około 3000 mg, czyli około 7,5 g soli. Najlepszy efekt obniżenia ciśnienia tętniczego krwi uzyskano wśród pacjentów z grupy trzeciej. Kontynuacją tego badania było badanie DASH – Sodium, w którym brano pod uwagę wpływ ograniczenia spożycia sodu na ciśnienie tętnicze krwi. Obniżenie dziennej puli sodu do 1500 mg odniosło najlepszy skutek, powodując spadek ciśnienia tętniczego krwi we wszystkich badanych grupach. Największą redukcję uzyskano wśród pacjentów stosujących dietę DASH.
Dieta DASH nie jest rygorystycznym sposobem odżywiania. Kluczem do sukcesu jest zmiana powielanych przez lata nieprawidłowych nawyków żywieniowych. Dodatkowo może wspomóc normalizację masy ciała. Ma ona zastosowanie zarówno w terapii nadciśnienia tętniczego jak i profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego.
Do podstawowych założeń diety DASH należą:
Uważa się, iż stosowanie diety DASH przez miesiąc może obniżyć ciśnienie tętnicze krwi o 10 mm/Hg.
Wprowadzenie w życie zasad diety DASH prowadzi do ograniczenia podaży sodu przy jednoczesnym zwiększeniu podaży potasu. W wielu przypadkach pozwala to na uregulowanie ciśnienia tętniczego bez farmakoterapii lub zmniejszenie dawek stosowanych leków. Potas przyczynia się do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi oraz wpływa korzystnie na pracę układu krążenia.
Dieta DASH dostarcza również większych ilości wapnia oraz magnezu. Te składniki mineralne również wykazują pozytywny wpływ na ciśnienie tętnicze krwi. Magnez odpowiada za rozkurcz naczyń krwionośnych, dzięki czemu sprzyja redukcji nadciśnienia tętniczego. Wapń jest niezbędny do prawidłowej kurczliwości mięśni oraz pracy mięśnia sercowego. Ponadto odpowiednia zawartość wapnia w diecie może sprzyjać zmniejszeniu masy ciała.
Obecnie dieta DASH jest uznawana za jedną z najzdrowszych diety na świecie.